Kuşkusuz Ekşi Sözlük, Türkiye’nin en orijinal ve en çok ziyaret edilen mecralarından biri. Dolayısıyla bu mecra ile ilgili ortaya çıkan birçok haber ve birçok gelişme oldukça dikkat çekiyor. Tıpkı bugün yayın hayatına başlayan Ekşi Şeyler gibi. Özellikle de Ekşi Sözlük’te çok ses getiren ve açıkçası hiç de hoş karşılanmayan Ekşi Şeyler, beraberinde birçok sorunla geliyor.
Sosyal İçerik Pastası
İsmini ve içerik üretim şeklini pek onaylamasam da Onedio, sosyal içerik olarak bilinen ve hemen herkesin ilgisini çekebilecek türden içerik üretmeyi hedefleyen bir anlayışla bir hayli dikkat çekti. Gerek ziyaretçi sayısı, gerekse bilinirlik açısından iyi yol aldı. Onedio benzeri mecraların da ortaya çıkması bu noktada hiç şaırtıcı değil. Ancak Onedio’nun bile içerik üretim şekli ve içeriklerine dair telif hakkı konusu soru işaretleriyle doluyken nasıl olur da daha sorunlu ve daha garip bir yöntemle Ekşi Şeyler ortaya çıkarılır?
İçerik Üretimini Böyle Bedavaya Getirmek Doğru Değil
Evet, Ekşi Sözlük yazarları kendi iradeleriyle ve karşılığında herhangi bir maddi kazanç sağlamadan “entry” giriyorlar. Web 2.0 olarak da bilinen, kullanıcının ürettiği içerik üzerine inşa edilen mecralar oldukça yaygın. Buraya kadar bir sorun yok. Ancak Ekşi Sözlük kullanıcı sözleşmesini değiştirerek söz konusu yazarların girdiği “entry”leri neredeyse istediğim gibi kullanırım demek ve Ekşi Şeyler‘i ortaya çıkarmak doğru değil. Aynı zamanda ahlâki de değil.
Kopya İçerik ile Yayıncılık Olmaz!
Ekşi Sözlük yazarlarının içeriklerini kullanmaya kalkmak kurnaz bir hamle olarak görünse de aslında tam bir saatli bomba. Çünkü yazarların ürettikleri “entry”ler için herhangi bir özgünlük şartı sunulmuyor. Dolasıyla isteyen yazar istediği yerden bir içeriği kopyalayıp Ekşi Sözlük girebilir. Ancak söz konusu olası kopya içeriklerin Ekşi Şeyler’de yayınlanması, halihazırda sorunlu bir konu olan ve birçok otoriteye göre de hırsızlık ile bir farkı bulunmayan içerik çalma eyleminin sistemli bir şekilde gerçekleşmesi anlamına geliyor. Hemen bir örnek göstereyim. Neşet Ertaş’ı anlatan https://seyler.eksisozluk.com/ayrimcilik-olmasin-diye-devlet-sanatciligi-unvanini-reddeden-adam-neset-ertas adresindeki sayfanın neredeyse tamamı kopya içerik.
İnternet yayıncılığında etik bir şekilde yer almak istiyorsanız ve dahası bundan para kazanmak istiyorsanız her şeyden önce kendiniz üretmelisiniz. Bunu hemen herkes bilirken nasıl olur da böyle kopya içeriklerden oluşan bir adım atılır anlayamıyorum!
Kendi Yazarının İçeriğini Alsan Bile Kopya İçerik Olarak Algılanır
Diyelim ki her şey https://eksisozluk.com/entry/20913149 adresindeki ekşi sözlük kullanıcı sözleşmesine uygun. Bir düzenleme yaparak yazarların ürettikleri içerikleri her türlü kullanırım da dedin. Sonra bunları kullanarak Ekşi Şeyler’i çıkardın. Tüm içerikleri de sadece Ekşi Sözlük’te üretilen tamamız özgün olan “entry”lerden olanlardan seçtin. Yine kopya içerik! Çünkü Ekşi Sözlük’ün başta Google olmak üzere arama motorlarındaki değeri oldukça yüksek ve girilen “entry”ler neredeyse anında Google örümcekleri tarafından taranıyor ve sonuçlara ekleniyor (indeksleniyor). Dolayısıyla senin Ekşi Şeyler’de girdiğin o cümleler yine kopya içerik durumuna düşüyor.
Arama Motorları Sevmezse Hiçbir Yol Alınamaz
Günümüz internet yayıncılığında sözsüz bir kural var. Google seni sevmezse yani çeşitli sebeplerden internet siten Google’da üst sıralarda çıkmazsa işin çok çok zordur. Google’ın da en sevmediği şey nedir? Kopya içerik!
Elindeki Değeri Yok Edebilirsin
Ekşi Şeyler, zaten tasarım değişikliği nedeniyle sinirli olan binlerce yazar için gerçekten de itici bir girişim olarak algılandı. Böyle algılanması da gayet normal. Birkaç kurnaz hamle ile işi yasal hale getirmek ve onların üzerinden kopya içerik temelli bir mecra oluşturmak oldukça etkili ve müthiş bir trafik kaynağı olan Ekşi Sözlük’ün gücünü de tehlikeye atmaktan başka bir şey değil.
Hayırlı olsun!
Güncelleme 1
Ekşi Sözlük tarafından ayarlar bölümüne yeni bir seçenek eklendi. En azından etik açıdan ve yazarlar uzlaşma açısından doğru bir adım.
katıldığım noktalar var ma aynı alt alan adında olduğu için ve entryileri bir araya getirip kategorizasyon olduğu için eğer gerçekten iyi düşünülmüş ve iyi yönetilirse bence başarılı olabilir. yani farklı başlıklardan entryler toplayıp bir blog post yapılıyor iyi iş fikir bene takip edilebilir.
Hocam kopya içerik konusunda haklısınız ancak sözlükteki entry aynı zamanda blogda da entry olacak ve kopya olacak demişsiniz bence bunun için bir harici bir kural uygulanabilir. Google algoritmalarında bu tür durumları handle edecek mekanizmalar mevcut. Bence onedioyu görüp sözlüğe alışık olmayan kişileri de hedeflemek istediler. Sözlük ruhu başka bir şey ama hit arttıracakları kesin.
Hasan Yalçın’ın “profesyonel biri çıksın şunlara tasarımımız ne kadar güzel söylesin kaç paraysa veririz”. içerikli yazısından sonra güzel bir yazı olmuş. Ekşi sözlük bir efsane. Sen bu efsaneyi sürekli nasıl paraya çeviririm dersen tutmayabilir. Üzülerek şunu söylemek istiyorum “ortalama eğitim seviyesinin orta okul olmadığı bir ülkede” bu sözlük bu şekilde yönetilseydin mevcut üyelerinin yüzde 80’ini kaybederdi.